Europa

Voedselbanken

 

Dertien miljoen Europeanen zouden afhankelijk zijn van voedselbanken in hun land. Jaarlijks levert de EU zo’n 175.000 ton voedsel aan de lidstaten ter ondersteuning van die banken, maar dat hulpprogramma komt nu in het gedrang door een beslissing van het Hof van Justitie, in Luxemburg.

Al meer dan vijftien jaar bestaat in EU-verband het PEAD-programma. Dat programma was opgezet in het kader van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid om de landbouwoverschotten op een zinvolle manier te verwerken (o.m. de legendarische boterberg en melkplas). De bedoeling was ook op die manier een bijdrage te leveren aan de voedselzekerheid in Europa. In de loop van de jaren echter werden de landbouwoverschotten kleiner, en ook binnenlands gingen de supermarkten blijkbaar efficiënter om met de verwerking van voorraden (al zou je daaraan twijfelen als je de recente cijfers ziet over de hoeveelheden voedsel die jaarlijks worden weggekieperd). Om de zo ontstane tekorten aan te vullen ging de EU zelf voedsel aankopen om dat naar de voedselbanken te verdelen. Het jaarlijkse budget dat voor dit hulpprogramma wordt ter beschikking gesteld bedraagt momenteel zo’n vijfhonderd miljoen euro, maar door het verbod van het Hof van Justitie op die extra aankopen zou vanaf nu nog maar een vijfde van het aanbod van vorig jaar beschikbaar worden. GroenLinks vroeg deze week in het Europees Parlement om een overgangsprogramma en om een nieuw Europees programma voor armoedebestrijding. De Commissie zou die oproepen steunen.

België maakt gretig gebruik van PEAD. Het ontvangt zo’n vijfduizend ton voedsel uit dit hulpprogramma, oftewel 41% van wat binnenlands door de voedselbanken verdeeld wordt. Nog negentien andere van de zevenentwintig EU-lidstaten doen een beroep op PEAD, soms behoorlijk substantieel (bv. Polen 91%, Italië 69%, Hongarije 84%, Frankrijk 34%). Nederland weigert al jaren een aanvraag te doen voor voedselsteun. Recent nog verklaarde staatssecretaris Bleker dat voedselhulp geen onderdeel is van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en dat het overigens helemaal geen zaak is voor de EU, aangezien sociaal beleid uitsluitend de verantwoordelijkheid is van de lidstaten.

Pour la petite histoire, in juni nog was GroenLinks er ook geen voorstander van dat Nederland een beroep zou doen op PEAD. Europarlementslid Marije Cornelissen zei toen: “Laat Nederland eerst maar eens de zwaksten ontzien in het kabinetsbeleid, voordat het overgaat tot voedselhulp uit de EU. Nederland heeft daar een verantwoordelijkheid als rijkste lidstaat.”

 

Fort Europa

In het oude stuk ‘De metaforische kracht van Fort Europa’ (zie het prentje hieronder), dat ik in het archief heb opgenomen, is o.m. sprake van de vooruitgeschoven verdedigingswallen van Europa. Maar die tekst dateert van vóór de uitbreiding van de Europese Unie met Oost-Europa. De grens van Europa lag dus toen nog tussen Duitsland en Polen en in het zuiden in de Middellandse Zee (met een paar vooruitgeschoven posten in Marokko).

Inmiddels zijn de verdedigingslinies weer fel opgeschoven, zowel naar het oosten als naar het zuiden. Zo werd bijvoorbeeld afgelopen zomer bekend dat Italië en de EU voor 300 miljoen euro de zuidergrens van Libië gaan ‘beveiligen’. Het Italiaanse bedrijf Selex Systems Integrations mag een netwerk van radarinstallaties bouwen om de enorme woestijn te bewaken waar Libië grenst aan Soedan, Niger en Tsjaad. In ruil voor deze investering, zal Libië voortaan overgaan tot onmiddellijk refoulement van migranten die naar Europa zouden kunnen willen trekken. Refoulement is de term uit het vreemdelingenrecht, die duidt op het terugzenden van asielzoekers naar hun land van herkomst, of naar het laatste land waar zij verbleven hebben. Asielzoekers die op de Middellandse Zee onderschept worden kunnen zo meteen, zonder dat zij voet aan wal zetten in Europa, teruggestuurd worden naar Libië, dat hen dan op gepaste wijze ‘verwijdert’.

Daarbij maakt het niet meer uit dat zich onder die asielzoekers mensen zouden kunnen bevinden die recht hebben op een erkenning als (politiek) vluchteling, aangezien Tripoli het Vluchtelingenverdrag nooit ondertekend heeft. Toen het akkoord hierover in 2009 gesloten werd, verklaarde Berlusconi tevreden: “Zo zullen wij meer olie hebben en minder illegalen”. 
 

 

Syndicate content