Waar is de tijd dat de termen asielzoeker of vluchteling nog verwezen naar mensen in nood? Vluchteling, in de enge juridische zin van het Vluchtelingenverdrag (dat in de Vlaamse media consequent de Conventie van Genève wordt genoemd – alsof er in Genève ooit maar één verdrag is ondertekend), was hij (zij) “die uit gegronde vrees voor vervolging wegens zijn ras, godsdienst, nationaliteit, het behoren tot een bepaalde sociale groep of zijn politieke overtuiging, zich bevindt buiten het land waarvan hij de nationaliteit bezit, en die de bescherming van dat land niet kan of, uit hoofde van bovenbedoelde vrees, niet wil inroepen, of die, indien hij geen nationaliteit bezit en ten gevolge van bovenbedoelde gebeurtenissen verblijft buiten het land waar hij vroeger zijn gewone verblijfplaats had, daarheen niet kan of, uit hoofde van bovenbedoelde vrees, niet wil terugkeren.” Die mensen hadden het recht om niet teruggestuurd te worden naar het land dat zij ontvlucht waren, en om asiel (= bescherming) aan te vragen in het land waar zij naartoe waren getrokken. Asielzoekers zoeken bescherming tegen vervolging.
In de brede zin van het woord waren vluchtelingen mensen die rampspoed allerlei ontvluchtten (oorlog, geweld, armoede, milieurampen, honger, mensonterende praktijken allerhande, …). Gelukszoekers? Ja. Daar is niets mis mee. Iedereen wil aan onheil ontkomen en het geluk zoeken en liefst ook vinden, zo al niet voor zichzelf, dan voor zijn of haar geliefden.
Maar nu? Carl Decaluwé, de gouverneur van West-Vlaanderen schijnt gezegd te hebben: “We moeten waakzaam zijn de komende dagen. De eerste asielzoeker is intussen al gespot en onderschept, met pak en zak op weg naar Zeebrugge. Er zullen er allicht nog meer volgen.”
Wie vroeger een mens in nood was, is nu een bedreiging geworden, die moet ‘gespot en onderschept’ worden, en maar meteen ook, want er kunnen er nog meer komen. Decaluwé wil geen bescherming bieden aan mensen in nood, maar wel aan wie in West-Vlaanderen veilig is. Blijkbaar zijn de mensen die hier bescherming zoeken een bedreiging voor eigen volk. Terwijl van over de hele wereld mensen hun toevlucht (asiel) zoeken in veilig Europa, roept de gouverneur op tot waakzaamheid om zijn burgers te beschermen tegen de dreiging die blijkbaar uitgaat van mensen op de vlucht. Asielzoekers met pak en zak op weg naar Zeebrugge: wil je “systematische grenscontroles” om die mensen tegen te houden, Decaluwé? En waar moeten zij dan naartoe? Vluchteling en asielzoeker: eerst mensen in nood, nu een dreiging die moet weerstaan worden.
