Communisme 1

Om uit de impasse rond het gebruik voor antikapitalistische doeleinden van de term ‘democratie’ te geraken, stelt Jodi Dean voor om ‘communisme’ in eer te herstellen (zie http://durieux.eu/blog/jodi-dean). Een van haar argumenten is dat de term alweer in de theoretische discussies is teruggebracht door o.m. Slavoj Zizek en Hardt & Negri (zie ook http://durieux.eu/content/radicale-subsidiariteit-24-april-2012 op deze site).

Belangrijker is echter dat de ‘communisme’ de enige term is die volgens Dean ‘no to capitalism’ zegt. “No matter what, if people say that they are communist, you know that they are against private property [?-hd] and the private ownership of the means of production and for the people’s control over these means.”

Wanneer Dean ook pleit voor een (eer)herstel van de idee van communistische partijen, stelt Krisis de vraag of deze partijen niet een ietsiepietsie de geschiedenis tegen zich hebben wanneer het gaat om bureaucratische verstarring of de repressieve houding tegenover anarchistische stromingen.

Nou nee, denkt Dean. Zij heeft net de ‘April-stellingen’ van Lenin gelezen, en daarin schrijft hij lovend over de sovjets, de arbeidersraden. Nu, de April-stellingen (‘Over de taken van het proletariaat in de tegenwoordige revolutie’) dateren van april 1917, enkele maanden dus na de februarirevolutie waarin de tsaar werd verdreven, maar nog een half jaar vóór de oktoberrevolutie, waarin de bolsjewistische partij streeft naar de instelling van een communistisch staatssysteem. Vandaag is er echter voldoende betrouwbare geschiedschrijving verschenen die aantoont dat al gauw na 1917 de sovjets ondergeschikt werden gemaakt aan het partijapparaat, en dat de anarchistische stromingen in o.m. Rusland en Oekraïne met grof geweld werden onderdrukt door de communistische partij.

Dean zegt verder: “I think it is really time to get out of that Cold War mentality that lets us reduce everything to one kind of bureaucratic Stalinist party as if that were the only thing that a Communist party ever was.” Hmm, niet erg overtuigend wanneer het erom gaat de anarchistische kritiek te weerleggen dat de partij juist een organisatie is die van bovenuit opgelegd wordt. Volgens anarchisten is de (communistische) partij er juist intrinsiek op gericht een bureaucratisch apparaat te ontwikkelen dat een machtsmonopolie nastreeft.

Er moeten betere argumenten zijn om een herwaardering van de term ‘communisme’ te onderbouwen.